حقوق انسان بر خود(1)
رساله حقوقی که از امام زین العابدین(ع) رسیده حقوقی را برای انسان بر خویش برمی شمارد که نشان از جایگاه معنوی و بسیار بلند مفهوم انسان در اندیشه ناب اسلامی است این نشان از ان است که نگاه و تعریف اسلام نسبت به انسان نه بعنوان یک حیوانی که هویت ان بین دستشویی و اشپزخانه (با عرض معذرت )همانند انسان امروزی محصور مانده بلکه انسانی است. که متصف به صفات انسانی و محامد اداب و مکارم اخلاق گشته و در غیر اینصورت حیوانی ناطق و یا مرده ای متحرک بیش نیست.امام سجاد (ع )در فراز های بسیار زیبایی به بیان حقوقی که انسان به مفهوم واقعی بر خویش داشته پرداخته که اجمالا به بعضی انها اشاره میشود.
حقوق انسان بر خودش.
و اما حق نفسک علیک فأن تستوفیها فى طاعـة الله ؛ فتـؤدى الى لسانـک حقـه و الى سمعک حقه و الى بصرک حقه و الى یدک حقها و الـى رجلک حقهـا و الى بطنـک حقه و الى فرجک حقه و تستعین بالله على ذلک . 1رساله حقوقی امام سجاد ص 3
ترجمه : اما حق خودت بر خودت آنست که از تمام قوه و نیروی خدادادیت ؛ استفـاده کنی و خودت را در مسیر طاعت خداوند قرار دهی ؛ پس ادا نمائی حق زبانت را و حـق گوشت را وحق چشمت را و حق دستت را وحق پایت را و حق شکمت را و حق عورتت را و در ادای این حقوق از خدا کمک بخواهی و به او اتکاء کنی .
حقوق زبان:
1: و اما حـق اللسان فاکـرامه عـن الخنى ترجمه:1: دور نگه داشتن از فحشاو منکرات
2:و تعویـده على الخیـر ترجمه:2:عادت دادن زبان به خوبی و خیر و کلمات نافع
3:حمله على الادب ترجمه3:وادارش کنی که با ادب وخوب سخن گوید
4:اجمامه إلا لموضع الحاجة ترجمه4:منع کردن اززیاد گفتن مگر در موقع نیاز.
و تزین العاقل بعقله حسن سیرته فى لسانه و لا قوة الا بالله العلى العظیم . ترجمه:زیرا که زینت عاقل به عقلش در خوبی گفتار و درست سخن گفتن است و حول و قوه ای نیست مگر به حول و قوه خداوند بزرگ .
حقوق چشم
1:وحق بصرک فغضه عما لا یحل لک :حق چشمت برتو آنست که برگردانی آنرا از چیزی که خداوند تورا ازدیدن آن منع نموده
2:و ترک ابتذاله الالموضع عبرة تستقبل بهــا بصرا أو تستفید بها علما فإن البصر باب الإعتبار ترجمه:و بیجهت بهر طرف و هر چیز نظر نکنی ؛ مگر در جائی که موجـب پند و عبرتی باشد یا سبب بصیرت و بیداری گردد و یا علمی از آن استفاده شود زیرا چشم ها دروازه پند و اندرز گرفتن است.
حقوق دست
1:حــق یــدک فأن لاتبسطهـا إلى مالایحــل لک ترجمه:حق دست بر تو آنست که به سوی حرام دراز نشود .
2:و لاتقبضها مما افتــرض الله علیها ... ترجمه:و دستهایت را منع نکنی از چیزی که خداوند بر تو واجب نموده است.
3: توقرها بقبضها عـــن کثیر مما لایحل لها ترجمه:از تمام چیزهای که حرام است دورش نما
4:وبسطها الى کثیـر مما لیس علیها ترجمه:برای بدست آوردن آنچه که مفید اسـت باز وآزادش گزاری .
فاذا هى قد عقلت و شرفت فى العاجل وجب لها حسن الثواب فى الاجل . ترجمه :پس دراینصورت است که مورد احترام دیگران دردنیا و پاداش و اجر خداوند در اخرت قرار خواهی گرفت.ادامه دارد...
برگرفته از رساله حقوق امام سجاد علیه السلام.